HƯỚNG DẪN QUY TRÌNH ĐÁNH BÓNG SÀN ĐÁ CẨM THẠCH (MARBLE) THEO TIÊU CHUẨN CHÂU ÂU – T4/2025

HƯỚNG DẪN QUY TRÌNH ĐÁNH BÓNG SÀN ĐÁ CẨM THẠCH (MARBLE)

Mã SOP: MFP-001-VN
Phiên bản: 1.0
Ngày ban hành: 2025-04-01
Biên soạn: SONGANHHYG
Phê duyệt bởi: Phạm Quang Hiển – Kỹ Sư Xây Dựng

Đá cẩm thạch (Marble) là vật liệu tự nhiên sang trọng nhưng cũng khá nhạy cảm. Việc đánh bóng đúng kỹ thuật không chỉ trả lại vẻ đẹp sáng bóng vốn có mà còn giúp bảo vệ bề mặt đá khỏi các tác nhân gây hại hàng ngày. Quy trình này được xây dựng dựa trên kinh nghiệm thực tế và các tiêu chuẩn quốc tế, tập trung vào việc thực hiện đúng quy trình và hiểu rõ nguyên nhân gốc rễ của các vấn đề thường gặp để đảm bảo sàn đá Marble của bạn luôn trong tình trạng tốt nhất.

Mục đích

Cung cấp một quy trình chuẩn hóa, an toàn và hiệu quả để đánh bóng sàn đá cẩm thạch nhằm khôi phục độ bóng, loại bỏ các khuyết điểm nhỏ và duy trì chất lượng thẩm mỹ cho bề mặt sàn. SOP này bao gồm việc khắc phục các sự cố phổ biến bằng cách xác định các nguyên nhân gốc rễ tiềm ẩn.

Phạm vi

Quy trình này áp dụng cho tất cả các kỹ thuật viên đã được đào tạo, chịu trách nhiệm bảo trì và phục hồi bề mặt sàn đá cẩm thạch tự nhiên tại Đà Nẵng. Quy trình bao gồm việc đánh bóng định kỳ và giải quyết các vấn đề thông thường như mờ, xước nhẹ và vết xoáy do máy. Quy trình này không bao gồm việc mài sâu để xử lý chênh lệch cốt nền (lippage) hoặc sửa chữa các hư hỏng nghiêm trọng (nứt, vỡ, lỗ thủng sâu).

Trách nhiệm

• Kỹ thuật viên: Chịu trách nhiệm thực hiện quy trình đánh bóng theo đúng SOP này, bao gồm công tác chuẩn bị, vận hành thiết bị, tuân thủ an toàn và xử lý sự cố cơ bản. Phải có tay nghề và hiểu biết về đặc tính của đá Marble.
• Giám sát viên: Chịu trách nhiệm đảm bảo kỹ thuật viên được đào tạo bài bản, tuân thủ SOP, các biện pháp an toàn được thực thi, vật tư cần thiết luôn sẵn sàng và tiến hành kiểm tra chất lượng cuối cùng.

Vật liệu & Thiết bị:

• Trang bị Bảo hộ Cá nhân (TB BHCN): (BẮT BUỘC)
  • Kính bảo hộ hoặc Tấm che mặt
  • Găng tay chống hóa chất (loại phù hợp với hóa chất sử dụng)
  • Khẩu trang chống bụi hoặc Mặt nạ phòng độc (đặc biệt quan trọng khi mài khô hoặc dùng bột)
  • Giày bảo hộ chống trượt, chắc chắn (ưu tiên loại có mũi thép)
  • Thiết bị bảo vệ tai (nếu sử dụng máy móc gây tiếng ồn lớn)
• Máy móc:
  • Máy đánh bóng sàn (khuyến nghị loại tốc độ thấp, khoảng 150-220 vòng/phút (RPM) cho công đoạn đánh bóng)
  • Máy mài/đánh bóng đa tốc độ (nếu cần mài mịn/mài phá xước)
  • Máy hút bụi/nước công nghiệp (công suất phù hợp)
  • Tùy chọn: Máy đánh bóng tốc độ cao (dùng cho bước đánh bóng hoàn thiện/pha lê hóa)
• Phớt (Pad) & Vật liệu mài:
  • Phớt/Đĩa mài kim cương (nhiều loại grit khác nhau, ví dụ: #100, #200, #400, #800, #1500, #3000 – grit cụ thể phụ thuộc vào tình trạng sàn và độ bóng mong muốn). Lưu ý: Việc chọn đúng bộ grit và đi đủ bước là cực kỳ quan trọng.
  • Phớt đánh bóng (ví dụ: phớt nỉ trắng, phớt lông heo, phớt chuyên dụng cho đá cẩm thạch)
• Hóa chất:
  • Hóa chất vệ sinh đá Marble có độ pH trung tính (pH=7). Tuyệt đối không dùng hóa chất có tính axit hoặc kiềm mạnh để vệ sinh hàng ngày.
  • Bột hoặc Hợp chất đánh bóng đá cẩm thạch chuyên dụng
  • Hóa chất chống thấm thẩm thấu cho đá Marble (tùy chọn nhưng rất khuyến khích để bảo vệ đá)
  • Nước sạch
  • Tùy chọn: Bột đắp để xử lý vết bẩn thấm sâu (Poultice)
  • Tùy chọn: Hóa chất pha lê hóa/tăng cứng bề mặt (dùng với máy tốc độ cao ở bước cuối)
• Dụng cụ khác:
  • Khăn microfiber (sạch, khô và ẩm)
  • Cây lau nhà và xô sạch
  • Biển báo sàn ướt
  • Băng keo giấy (để che chắn các bề mặt liền kề)
  • Dụng cụ đong đo (để pha bột/hóa chất đúng tỷ lệ)
  • Tùy chọn: Máy đo độ bóng (để kiểm soát chất lượng khách quan)

Biện pháp An toàn

• Chuẩn bị Khu vực: Dùng dây hoặc rào chắn phong tỏa khu vực làm việc. Đặt biển báo “SÀN ƯỚT – TRƠN TRƯỢT” ở vị trí dễ thấy. Di dời toàn bộ đồ đạc và vật cản.
• Trang bị Bảo hộ Cá nhân (PPE): Luôn luôn đeo đầy đủ TB BHC N bắt buộc trong suốt quá trình làm việc.
• Xử lý Hóa chất: Đọc kỹ và tuân thủ hướng dẫn sử dụng và Tài liệu An toàn Hóa chất (SDS) cho tất cả các loại hóa chất. Đảm bảo khu vực làm việc thông thoáng khi sử dụng hóa chất hoặc khi phát sinh bụi. Tuyệt đối tránh sử dụng các chất tẩy rửa có tính axit trừ khi thực sự cần thiết cho việc tẩy rửa sâu và phải được trung hòa ngay sau đó. Axit sẽ ăn mòn và làm hỏng bề mặt đá Marble.
• An toàn Điện: Kiểm tra kỹ dây điện của máy móc xem có bị hở, nứt, rách trước khi sử dụng. Giữ dây điện tránh xa khu vực có nước và đường đi của máy để tránh nguy cơ vấp ngã và điện giật. Sử dụng ổ cắm có GFCI (cầu dao chống rò) nếu có thể. Luôn rút phích cắm trước khi thay phớt hoặc bảo trì máy.
• Vận hành Máy: Đọc và hiểu kỹ hướng dẫn vận hành của nhà sản xuất máy. Giữ chặt tay cầm và kiểm soát máy chắc chắn. Luôn di chuyển máy đều đặn trên sàn; không bao giờ để máy đứng yên một chỗ khi đang chạy vì có thể gây cháy hoặc lõm sàn. Cẩn thận khi làm việc ở không gian hẹp và các góc.
• Nguy cơ Trơn Trượt: Sàn sẽ rất trơn trượt khi ướt. Di chuyển chậm rãi, cẩn thận và có chủ đích.

Quy trình Thực hiện

Chuẩn bị Bề mặt

1. Kiểm tra: Đánh giá kỹ lưỡng tình trạng sàn. Xác định các vết bẩn, vết xước, khu vực bị mờ hoặc bị ăn mòn (etching). Quyết định xem có cần mài mịn (honing) trước khi đánh bóng hay không. Nếu có thể, xác định loại đá Marble (tự nhiên hay nhân tạo) vì cách chăm sóc có thể khác đôi chút.
2. Dọn dẹp Khu vực: Di chuyển toàn bộ đồ đạc, thảm và các vật cản ra khỏi khu vực thi công.
3. Che chắn: Dùng băng keo giấy che chắn chân tường, nẹp và các bề mặt sàn liền kề (gỗ, gạch men,…) để tránh bị vấy bẩn hoặc hư hại.
4. Vệ sinh Khô: Quét hoặc hút bụi thật kỹ toàn bộ bề mặt sàn để loại bỏ hết bụi bẩn, cát, sạn rời. Chú ý các góc và cạnh tường. Cát sạn là nguyên nhân chính gây ra các vết xước mới trong quá trình đánh bóng.
5. Vệ sinh Ướt: Lau sàn bằng cây lau nhà sạch với dung dịch vệ sinh đá Marble pH trung tính đã pha loãng theo hướng dẫn của nhà sản xuất.
6. Xả sạch: Dùng nước sạch lau lại sàn thật kỹ để loại bỏ hoàn toàn dư lượng hóa chất tẩy rửa. Cặn hóa chất còn sót lại có thể cản trở quá trình đánh bóng và gây mờ bề mặt.
7. Làm khô: Để sàn khô hoàn toàn. Có thể dùng máy hút nước hoặc khăn microfiber sạch để đẩy nhanh quá trình.

Mài mịn (Honing) (Tùy chọn – Chỉ thực hiện nếu sàn có vết xước, vết ăn mòn):

Mục đích của bước này là loại bỏ các khuyết điểm bề mặt và tạo ra một bề mặt phẳng, nhẵn mịn đồng nhất (thường là bề mặt mờ – matte hoặc bóng nhẹ – low-sheen) trước khi đánh bóng.
1. Chọn Phớt: Bắt đầu với phớt/đĩa kim cương có độ grit thấp (ví dụ: #100 hoặc #200) phù hợp với mức độ hư hại.
2. Làm ướt Bề mặt: Cung cấp đủ nước sạch lên khu vực sàn cần mài. Luôn giữ bề mặt ẩm ướt trong suốt quá trình mài.
3. Mài: Sử dụng máy mài/đánh bóng sàn ở tốc độ phù hợp, di chuyển máy một cách có hệ thống trên khu vực thi công theo các đường đi chồng lên nhau và nhất quán (ví dụ: đi ngang hoặc đi dọc). Duy trì áp lực đều.
4. Hút sạch Bùn: Dùng máy hút bụi/nước hút sạch hỗn hợp bùn lỏng (slurry) tạo ra trong quá trình mài.
5. Tăng dần Grit: Lặp lại các bước từ 6.2.2 đến 6.2.4 với các loại phớt/đĩa kim cương có độ grit mịn dần (ví dụ: #400, #800…) cho đến khi các vết xước/ăn mòn được loại bỏ và đạt được độ mịn mong muốn. Phải hút sạch bùn giữa mỗi lần thay grit. Bỏ qua các bước grit hoặc không làm sạch giữa các bước sẽ để lại các vết xước sâu hơn từ grit trước đó.

Đánh bóng (Polishing)

Mục đích của bước này là tạo độ bóng cao cho bề mặt đá đã được mài mịn.
1. Chọn Phớt/Hóa chất:
* Nếu dùng phớt kim cương: Tiếp tục sử dụng các grit cao hơn (ví dụ: #1500, #3000, hoặc các loại phớt chuyên dụng cho đánh bóng Marble).
* Nếu dùng bột/hợp chất: Gắn phớt đánh bóng phù hợp (vd: phớt nỉ trắng). Pha bột/hợp chất đánh bóng với nước theo tỷ lệ của nhà sản xuất để tạo thành hỗn hợp sệt (như sữa lắc). Luôn thử nghiệm ở một khu vực nhỏ, khuất trước khi làm đại trà.
2. Thoa Hóa chất / Làm ướt: Nếu dùng bột/hợp chất, thoa một lượng nhỏ hỗn hợp lên một khu vực nhỏ (khoảng 2-3 m²). Nếu chỉ dùng phớt kim cương, đảm bảo bề mặt sàn đủ ẩm. Làm việc trên diện tích quá lớn cùng lúc có thể khiến hóa chất/bùn bị khô quá nhanh, giảm hiệu quả và gây xước.
3. Đánh bóng: Sử dụng máy đánh bóng sàn ở tốc độ thấp (150-220 RPM), di chuyển máy đều đặn trên khu vực thi công với các đường đi chồng lên nhau và áp lực nhất quán. Nếu dùng bột/hợp chất, giữ cho hỗn hợp luôn ẩm ướt bằng cách thêm từng ít nước sạch khi cần.
4. Kiểm tra Độ bóng: Đánh bóng cho đến khi khu vực đó đạt được độ bóng mong muốn.
5. Lặp lại: Chuyển sang khu vực tiếp theo, đảm bảo có sự chồng lấn nhẹ với khu vực vừa làm, và lặp lại các bước 6.3.2-6.3.4 cho đến khi toàn bộ sàn được đánh bóng.

Xả sạch & Trung hòa (Bước quan trọng để đảm bảo độ bóng bền)

1. Hút sạch Bùn/Hóa chất: Dùng máy hút bụi/nước hút thật kỹ toàn bộ cặn bột/hợp chất đánh bóng còn sót lại trên sàn.
2. Xả/Trung hòa: Dùng cây lau nhà với nước sạch để lau lại toàn bộ sàn. Có thể lau lại một lần nữa bằng dung dịch vệ sinh pH trung tính pha loãng hoặc dung dịch trung hòa chuyên dụng (nếu nhà sản xuất hóa chất đánh bóng yêu cầu), sau đó phải xả lại bằng nước sạch. Việc không loại bỏ hết cặn hóa chất đánh bóng là nguyên nhân phổ biến gây ra hiện tượng sàn bị mờ, loang lổ hoặc lên phấn sau khi khô.
3. Hút sạch Lần cuối: Dùng máy hút nước hút sạch toàn bộ nước xả trên sàn.

Làm khô

1. Để sàn khô hoàn toàn tự nhiên. Có thể sử dụng quạt công nghiệp để đẩy nhanh quá trình khô. Đảm bảo không còn vệt nước đọng. Độ ẩm còn sót lại có thể ảnh hưởng đến bước chống thấm và gây ra các vấn đề sau này.

6.6. Chống thấm (Sealing

Chống thấm giúp bảo vệ đá Marble khỏi bị thấm nước, dầu mỡ và các vết bẩn, kéo dài tuổi thọ và vẻ đẹp của sàn.
1. Thoa Hóa chất: Khi sàn đã hoàn toàn khô và sạch, sử dụng hóa chất chống thấm thẩm thấu chất lượng tốt, chuyên dụng cho đá Marble. Dùng khăn sạch hoặc dụng cụ chuyên dụng thoa đều hóa chất lên bề mặt theo hướng dẫn của nhà sản xuất.
2. Để thẩm thấu và Lau phần thừa: Để hóa chất thẩm thấu vào đá trong khoảng thời gian khuyến nghị. Sau đó, dùng khăn sạch lau hết phần hóa chất thừa còn đọng trên bề mặt (nếu không lau sạch phần thừa có thể gây vết dính, mờ). Để hóa chất khô và ninh kết hoàn toàn theo thời gian quy định trước khi đưa vào sử dụng.

Đánh bóng Hoàn thiện (Buffing):

1. Để đạt độ bóng cực cao (“bóng gương”), sau khi sàn đã khô và được chống thấm (nếu có), có thể dùng máy đánh bóng tốc độ thấp hoặc cao với một miếng phớt trắng sạch, khô để đánh bóng lại bề mặt. Có thể kết hợp với hóa chất pha lê hóa (crystallizer) nếu quy trình này được áp dụng để tăng độ cứng và độ bóng.

Dọn dẹp

1. Gỡ bỏ băng keo che chắn cẩn thận.
2. Vệ sinh sạch sẽ toàn bộ thiết bị (máy móc, phớt, máy hút nước, xô, cây lau nhà) theo hướng dẫn của nhà sản xuất và quy định vệ sinh. Phớt cần được giặt sạch và phơi khô.
3. Xử lý phớt cũ, bùn thải, và vỏ chai hóa chất đã sử dụng một cách an toàn và đúng theo quy định về môi trường của địa phương.
4. Cất giữ thiết bị và vật tư đúng nơi quy định, gọn gàng và an toàn.

Xử lý sự cố / Khắc phục sự cố

Kiểm soát Chất lượng / Tiêu chí Nghiệm thu:

• Sàn phải có độ bóng đồng đều, nhất quán trên toàn bộ bề mặt (có thể sử dụng máy đo độ bóng để có kết quả khách quan nếu cần).
• Không còn nhìn thấy các vết xoáy, vết quầng do máy, hoặc các vết xước còn sót lại (trong phạm vi xử lý của quy trình đánh bóng).
• Bề mặt sàn khi chạm vào phải cảm thấy nhẵn mịn, không còn cảm giác nhám hoặc bột phấn.
• Đường ron (nếu có) phải sạch sẽ.
• Các bề mặt liền kề (chân tường, đồ đạc, sàn khác) phải sạch sẽ, không bị vấy bẩn bởi hóa chất/bùn đánh bóng.

Hồ sơ / Tài liệu:

• Ghi lại việc hoàn thành công việc vào Sổ theo dõi Bảo trì, bao gồm: ngày tháng, khu vực đánh bóng, tên kỹ thuật viên thực hiện, các sự cố cụ thể gặp phải (nếu có), và hành động khắc phục đã thực hiện.
• Ghi chú lại các quan sát về tình trạng sàn để lập kế hoạch bảo trì trong tương lai.

Xem xét & Cập nhật:

Quy trình SOP này sẽ được xem xét lại hàng năm hoặc sớm hơn nếu có sự thay đổi về quy trình, thiết bị, hóa chất, hoặc nếu các báo cáo sự cố cho thấy cần phải sửa đổi.